-
1 fero
I tulī(арх. tetulī), lātum, ferre1)а) носить (faces in Capitolium C; nomen alicujus C, H, Su); нести (aliquid umeris H, Pt)leve fit, quod bene fertur, onus погов. O — тяжесть, которую умело носят, становится лёгкойб) производить, пождать (terra fruges fert C; olea fert fructum Q)ventrem f. L, Vr — находиться в состоянии беременностиaliquem f. Tib — быть беременной кем-л.aliquem alicui f. поэт. Sil — рожать кого-л. кому-л.ventus ferens V, Sen, O etc. — попутный ветерarma f. posse Cs — быть способным носить оружие (быть годным к несению военной службы)signa f. Cs — выступать в поход (ср. 5.)signa in hostem f. L, тж. f. manum Lcn — идти на врагаpedem f. V — ступать, ходитьgradūs ingentes f. O — делать большие шагиaetatem bene f. Pt — казаться моложе своих лет (не поддаваться старости)quod putas annum secum tulisse? Pt — сколько ему, по-твоему, было лет?se f. или ferri — идти, двигаться, мчаться, нестись, устремляться ( alicui obviam C)omni cogitatione ferri ad aliquid Nep — стремиться к чему-л. всеми помысламиfatis incertus feror V — веления рока мне неизвестны2) поднимать, воздевать ( caelo manus H); возносить, воссылать ( preces Junoni V)centuriam f. C — получать голоса в центурииf. repulsam C — получать отказ (провалиться на выборах)ille crucem scelēris pretium tulit, hic diadēma впоследствии погов. J — за (одно и то же) преступление тот был распят на кресте, а этот получил наградуvictoriam ex aliquo f. L — одержать победу над кем-л.4)б) похищать, грабить (f. et agere L)aliquid impune Cs (inultum Ter) f. — совершив что-л., остаться безнаказаннымanimus fert O, Su — душа влечёт, т. е. хочется ( aliquid facere)5) приносить, подносить, преподносить (argentum ad aliquem Pl; alicui tribūtum L, QC; praemia V)alicui oscula f. O — целовать кого-л.signa f. V — давать (делать) знак (ср. 1.)finem alicui (alicujus) rei f. V etc. — положить конец чему-л.alicui luctum f. L — причинять кому-л. скорбьaliquem (in) oculis f. C — горячо любить кого-л.6) вести ( iter fert ad portum Cs)se f. — вести себяconsulem se f. T — разыгрывать из себя консулаse f. alumnum alicujus Ap — объявлять себя чьим-л. питомцем7) показывать, обнаруживатьapertissime aliquid (prae se) f. C — открыто выражать (обнаруживать, выставлять напоказ) что-л.avum Marcum Antonium f. Su — иметь в числе предков Марка Антонияimaginem alicujus f. Pl — выдавать себя за кого-л.8) выносить, сносить, переносить, терпеть, выдерживать (aliquid aequo animo Ter; impĕtum hostis Cs; plāgas silentio C; miserias Ter; aliquem Ter, C etc.)moleste f. de aliquo C — жалеть кого-л.non feram, non patiar, non sinam C — (этого) я не потерплю, не допущу, не позволюsententiam decernentis non tulisse Pt — не согласиться с мнением судьи (ср. 12.)9) оказыватьsuprema cinĕri f. V — отдавать последние почести праху (покойного)si vestra voluntas feret C — если вы позволитеalicui opem auxiliumque f. C — оказывать кому-л. помощь (помогать)alicui fidem f. V — оказывать кому-л. доверие10) сообщать, доносить, докладывать (vera, responsum alicui V)11) предлагать, вноситьf. aliquam C — предлагать кого-л. в жёныcondiciones f. L — предлагать (ставить) условияlegem (rogationem) f. C — вносить законопроектf. de aliquā re (ut) C, VP — вносить предложение о чём-л. (чтобы)f. sententiam (suffragium) C — подавать голос ( при голосовании)jus omnibus latum Sen — общеобязательный закон12) гласить, определять, требоватьf. sententiam de aliqua re Sen — выносить приговор (решать вопрос) о чём-л. (ср. 8.)quid res, quid tempus ferat C — (то), чего потребуют обстоятельства и времяnatura fert, ut... C — природой установлено, что...13)а) говорить, разносить, распространять (famam L, T, O etc.)б) восхвалять, прославлять (bella sermonibus L; aliquem laudibus in caelum C)14) думать, обдумывать, размышлять (dic, quid fers Pl)de Lentulo sic fero, ut debeo C к — Лентулу я отношусь так, как должен (относиться)id consilio ante f. debemus C — мы должны заранее обдумать этоII fero dat. /abl. sg. к ferus -
2 attendo
at-tendo, tendī, tentum, ere1) протягивать, простирать ( manus caelo Ap)nemus, quod fluvio attenditur Ap — роща, которая тянется вдоль реки2) натягивать ( arcum Ap)3) насторожить ( aurem Acc)4) напрягатьa. animum Ter, C etc. — напрягать (обращать) внимание, внимать (alicui rei, de aliquā re и ad aliquid)a. animum ad cavendum Nep, тж. a. animo Pac, Ter, C — остерегатьсяa. juri Su — посвящать своё внимание правоведению (заниматься юриспруденцией); режеa. aliquem C — внимательно слушать кого-л.a. aliquid C — обращать внимание на что-л.5) сосредоточенно думать, размышлятьquum attendo, quā prudentiā sit Hortensius... C — когда я думаю о том, как благоразумен Гортензий...6) внимательно следить, заботиться ( ne sit opus aliquā re PJ) -
3 ostendo
tendī, tentum (поздн. tēnsum), ere [obs + tendo ]1) протягивать ( manus Pt)2) выставлять, подставлять, открывать (ager soli ostentus Cato); показывать (se alicui C; dentem medico Su; errantibus viam Pt); выводить ( boves caelo V); вводить ( iambos Latio H); демонстрировать ( aciem ad terrorem hostium L)oppugnationem o. L — производить мнимое наступление ( военная диверсия)lacrimas fundunt, ut ostendant Sen — (многие) льют слёзы лишь для вида3) издавать, подавать ( vocem Ph); внушать (tum spem, tum metum C)ostenditur spes alicujus rei Ter — есть надежда на что-л.quaedam mihi ejus defensio ostenditur C — мне угрожают каким-то защитительным аргументом в его (Верреса) пользу4) проявлять, обнаруживать (virtutem Sl; se alicui inimicum Nep); выражать, высказывать ( alicui sententiam suam Ter)5) обещать, сулить ( alicui munus C) -
4 porrigo
I por-rigo, rēxī, rēctum, ere [por = pro + rego ]1)а) вытягивать, протягивать, простирать (manūs ad или in caelum L; bracchia caelo O)quā primas porrigit aequor aquas O — куда море дохлёстывает первые волны, т. е. куда доходит морской прибойб) поднимать (pocula H; manum C); расширять, развёртывать ( aciem latius Sl); растягивать ( syllăbam O); увеличивать, повышать ( vectigalia H)2)а) давать, протягивать (alicui dextram C; puero poma H)mihi forsan, tibi quod negarit, porrĭget hora H — время, быть может, уделит мне то, в чём отказало тебеб) оказывать (amicis praesidium C)3)а) возвр.se p. или pass. — простираться, тянуться ( ab ortu solis ad occidentem PM)б) перен. распространяться, достигать (quo se tua porrigat ira? O); затягиваться ( morbus porrigitur CC)4) уложить, свалить, повергнуть ( aliquem in herbis O). — см. тж. porrectus IIII porrīgo, inis f.парша CC, H, PM -
5 servo
āvī, ātum, āre1) наблюдать, следить (s. sidĕra V; s. ortum caniculae C)s. de caelo etc. (об авгурах) — наблюдать небесные явленияserva! Pl, Ter, H — будь осторожен (начеку)!quantum oculi s. possunt V — насколько видит глаз3) сторожить, охранять (reos custodiā C; greges V; quicquid servatur, cupīmus magis O)intus s. Pl — смотреть за домомs. custodias L — нести охрану4) оставаться, пребывать, находитьсяs. limen V — сидеть домаs. silvas V — жить в лесахs. signa L — оставаться у знамён5) соблюдать (ordinem Cs, L etc.; vigilias L; legem C; defuncti voluntas servatur Dig); сдерживать ( promissa C)6) сберегать, беречь, сохранять (vestigia veteris formae O; s. vinum Caecubum H; s. se ad majora L; aequam mentem s. H)7) оберегать ( pudicitiam V); спасать, выручать ( aliquem ex periculo Cs)serva me, servabo te погов. Pt — выручи меня, а я выручу тебя (= manus manum lavat) -
6 succedo
succēdo, cessī, cessam, ere [ sub + cedo ]1) входить под (что-л.) или внутрь (чего-л.), проникать ( aliquid и alicui rei)s. tecto et umbrae V — спрятаться в закрытое место и в теньnubes soli succedunt Lcr — облака заходят под (т. е. застилают) солнцеs. aquae O — погрузиться в водуs. tumulo terrae V — быть похороненным2) возноситься ( alto caelo V); возвышаться, достигать ( ad summum honorem Lcr); всходить, подниматься ( in montem Lcr)fons, quo (= in quem) mare succedit Cs — источник, которого достигает морской прилив3) подходить, подступать (muris и muros, ad moenia и moenibus L); идти на приступ ( ad castra hostium L)succedentes L — наступающие, нападающие4) идти вслед, следовать ( aetas succedit aetati C)5) наследовать ( regno PM и patri in regno Just); вступать ( in paternas opes L); замещать, сменятьin jura affinitatis s. Just — стать в силу брака союзником (чьим-л.)defatigatis s. Cs — сменять уставшихin stationem s. Cs — сменять на стражеalicui successum est C — у кого-л. есть наследник (преемник)in locum alicujus s. Cs — занимать чьё-л. место6) следовать (во времени), наступать ( tristibus laeta succedunt Hier)s. orationi alicujus C — выступать после чьей-л. речи7) примыкать ( ad alteram partem Cs); относиться, принадлежать ( comparative generi Q)s. oneri V — брать на себя ношу9) давать (получать) исход, складываться ( hoc bene successit Ter)alicui melius succedit Pt — кому-л. больше везёт10) удаваться, иметь успех ( haec successerunt C)si successisset coeptis L — если бы удалось то, что предпринято11) попадать, подвергаться (jugo servitutis CJ; dominationi Just)sub acumen stili s. C — попадать под остриё стиля, т. е. подвергаться литературной обработке
См. также в других словарях:
Liste lateinischer Phrasen/M — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V Inhaltsverzeichnis 1 … Deutsch Wikipedia
ANNULI — originis incertae; fabulae illorum vetustatem a rupe Caucatea repetunt et Promethei vincula eo detorquent. Troianis certe temporibus usum Annuli fuisse ignoratum, Plinius affirmat, hâc ratione ductus, quod Homerus eorum nullam fecerit mentionem,… … Hofmann J. Lexicon universale
Glossary of ancient Roman religion — This is an incomplete list, which may never be able to satisfy particular standards for completeness. You can help by expanding it with reliably sourced entries. Ancient Roman religion … Wikipedia
JURAMENTUM — in iudiciis et actionrbus, apud omnes semper gentes, cum circalitigantes, tum circa testes, non exigui usûs fuit: Unde Arist. μετα θείας παραλήφεως φάσις ἀναποδεικτος, cum divina sibi assumptione Dictio non demonstrabilis, Rhetoric. ad Alex.c. 18 … Hofmann J. Lexicon universale
MANIBUS — I. MANIBUS clausis intra manus Abbatis sese offerendi ritus, vide infra Oblati Monasteriorum. II. MANIBUS in caelum sublatis Deos precandi mos, Gentilibus in usu, passim occurrit. Minucius Fel. Octavio, Audio vulgus, cum ad caelum manus tollunt,… … Hofmann J. Lexicon universale
tomber — Tomber, Plusieurs escrivent Tumber, et semble qu il vient de Titubare, en ostant la premiere syllabe, Ruere, Concidere, Collabi, Decidere, Prolabi, Delabi, cerchez le mot Cheoir. Tomber de haut, Alte cadere, B. ex Cic. Tomber du ciel, Delabi de… … Thresor de la langue françoyse
Modus Procedendi — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
Mutatis mutandis — Lateinische Phrasen A B C D E F G H I L M N O P … Deutsch Wikipedia
Список латинских фраз — В Викицитатнике есть страница по теме Латинские пословицы Во многих языках мира, в том числе в … Википедия
OCULI — I. OCULI manus, nutus, ad deridendum adhiberi soliti: quae proin tria iunxit Appuleius Metamor. 3. Nec quî laverim, quî terserim, quî domum rursum reverterim, prae rubore memini. Sie omnium Oculis, nutibus, ac denique manibus denotatus, impos… … Hofmann J. Lexicon universale
ORDALIUM — vox medii aevi, ab Or i. e. magnum, et dael, i. e. iudicium. Iudicum fuit ferri. aquae ignis, duelli, etc. in Germania, Anglia, Gallia, etc. frequens priscis temporibus: Duodecim igniti vomeres Ordalium apud Graecos fuerunt. Unde Ludovicus… … Hofmann J. Lexicon universale